40 yıla yaklaşan sanat yaşamında doğa ve onun tezahürleri üzerine çalışan sanatçı Elvan Alpay, Dubai’de açtığı ‘Oyun Bitti. Artık Duralım’ başlıklı sergisinde izleyicileri doğanın sınırları üzerine düşünmeye davet ediyor.
Türk çağdaş sanatının kurumsallaşmış isimlerinden Elvan Alpay, Dubai’deki ilk solo sergisini Sevil Dolmacı Dubai’de açtı. 1 Ocak’a kadar sürecek ‘Oyun Bitti. Artık Duralım’ başlıklı sergi, sanatçının altı yıl aradan sonra sergiye özel ürettiği farklı medya ve boyutlardaki eserlerinden oluşuyor. Sergi, 33 eserlik bir seçki ile Elvan Alpay’ın sanatını Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki sanatseverlere tanıtan nitelikte. Elvan Alpay, 40 yıla yaklaşan sanat kariyeri boyunca doğa ve onun tezahürleri üzerine çalıştı, doğanın olasılıklarının sonuna kadar kullanılabilme ihtimali üzerinde düşündü. Diğer taraftan, sınırlar içerisinde soru sormak gerektiğini, sınırların sanatçıyı kısıtlamadığını, bilakis sanatçının sanat pratiğini anlamlı kıldığını ve zarifleştirdiğini vurguladı. Anlam, sınırlar içinde sınırsızlığı düşünebilmektir. Alpay, sınırlar içinde sınırsızlığı düşündüğü bunca yıl sonra eğer ‘oyun bitti’ diyorsa, bu ne anlama gelmekte? ‘Oyun Bitti. Artık Duralım’ sergisi, izleyenleri bu sorunun olası cevapları üstünde düşünmeye devam ediyor. Batı düşüncesi içinde etkili bir filozof olan Augustinus’tan bu yana, Hristiyan Batı’da, doğanın yazarı ve efendisi Tanrı’dır. Doğa ise mevcut olan varlıkların bütünü olarak düşünüldü, çünkü doğanın mevcut oluşu, bir kurucu, yapıcı ve uygulayıcı olduğunu söyler, bunu açığa vurur. Doğa denilen bütün, düzenli bir bütündür, yasalara itaat eder ve insan ırkına kurallar olduğunu gösteren bir düzen içerisindedir. Bilim tarihçisi Geoffrey E.R. Lloyd’un tanımladığı evrende de doğa özerktir. Kendi çalışma şekli, düzeni, kuralları ve sınırları vardır ama özellikle günümüzde bu sınırlar savunmasızdır. Doğanın kendi alanı içinde, doğaya müdahale etmekten asla vazgeçmeyecek bir şey vardır: insan. İnsan bir taraftan doğa dediğimiz şey hakkında düşünürken, diğer taraftan doğayı ve varoluşu son noktasına iterse bir sınıra varıp varamayacağının merakı içerisindedir. Tarihte sorulan soruların bir anlamı, hedefi ve nedeni vardı. Soruların ve pratiklerin arkasının boşaldığı anda, ‘oyun’ da bitmiştir ‘eğlence’ de. Bunların yol açtığı ‘neşeli bilim’ de. Özgürlüğün doğanın ta kendisi olduğunu bilen Elvan Alpay, doğrular, kesinlikler, mutlak hakikatler sunmaz. Aksine, izleyeni özgür bırakır ve yanıt vermez. Bu sebeple, Alpay’ın sanatı, doğanın kendisi gibi özgür ve işleyişiyle uyumludur ama ‘Oyun Bitti. Artık Duralım’ diyerek, acaba ilk defa umudunu mu yitiriyor? Yoksa, büyük İrlandalı bir şair William Butler Yeats’in şiirinde bahsettiği gibi; “Döne döne büyüyen bu fırtınada / Şahin uçuyor ve duymuyor sahibi ne diyor / Her şey yıkılıyor (…) / Yeryüzü kargaşa içinde (…) Güneş sanki, yaşatan ama çölleştiren de / Yeniden karanlık bastırıyor / Ama bunların hiçbirine aldırmayan bir dünya yürüyor / Kimbilir nereye? / Oyun bitti ama oyun bitmez ki.”, bilmediğimiz, hayâl dahi etmediğimiz bir başka dünyanın kapıları mı açılıyordur önümüzde? Sevil Dolmacı Dubai: Design District Building:11 R04, Dubai, BAE