İdlib’i kontrol eden İslamcı yapılardan HTŞ ve bazı muhalif unsurlar Suriye’de Halep’i rejimin elinden aldı. Şimdi tüm gözler Rusya ve İran başta olmak üzere bölgedeki ‘güçlerin’ yapacağı hamlede. İşte merak edilen sorular ve olası senaryolar…
RUSYA’NIN TAVRI
Esad’ın üç gün önce gizlice geldiği Rusya başkenti Moskova’da Putin’in kurmaylarıyla Suriye’deki durumu görüştüğü iddiaları hızla yayılırken Kremlin temaslarla ilgili en ufak ipucu vermemesi, hatta yorumsuz bırakması şimdiki durumun 9 yıl öncesine kıyasla çok farklı olduğuna işaret ediyor. Yıkıcı ve kanlı Ukrayna savaşıyla Rusya’nın kendi geleceğinin masaya yatırıldığı sırada Putin’in Ukrayna cephelerinden askerlerini çekip Esad’ın yardımına göndermek niyetinde olmadığını gösteriyor.
ABD ŞİMDİLİK SESSİZ
Suriye’de terör örgütü DEAŞ ile mücadele çerçevesinde ABD’nin ülkenin doğusunda yaklaşık 700-800 askeri bulunuyor. ABD’de 20 Ocak’ta Joe Biden, başkanlık koltuğunu Donald Trump’a devredecek. Hürriyet’in Axios haber sitesinden aktardığına göre, ABD’li bir yetkili Biden yönetimi için HTŞ’nin harekâtının sürpriz olduğunu ve ABD’nin müdahil olmadığını belirtti. ABD, Suriye’de terör örgütü PKK/YPG ile işbirliği yapmayı tercih ederken, HTŞ saldırısı bir yandan da Trump’ın Suriye’den çekilmeyi tercih edebileceği iddialarının yeniden konuşulduğu bir döneme denk geldi.
İSRAİL’DE ‘ENDİŞE’
Lübnan’da çarşamba günü ateşkesin sağlanması sonrasında Suriyeli muhaliflerin HTŞ liderliğinde Halep’e harekât başlatmasının ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, cuma akşamı savunma yetkilileriyle acil bir toplantı yaptığı bildirildi. Esad rejimi döneminde Suriye’nin neredeyse hemen hemen her yerinde Hizbullah ve diğer İran destekli milislere hava saldırısı düzenleyen İsrail, radikal unsurlar da içeren Suriyeli muhaliflerin ilerleyişini yakından takip ederken Suriye’deki bir istikrarsızlığın sınır aşan etkileri olmasından endişe duyuyor.
İRAN’IN TAVRI MERAK KONUSU
2016’da Suriye muhalifler İran’ın Rusya’dan Esad lehine Suriye’ye gelmesi çağrısının ardından Halep’te yenilgiye uğrayıp çekilmek zorunda kalmıştı. Halep harekâtını bizzat İran Devrim Muhafızları’nın Kudüs Komutanı Kasım Süleymani yönetmişti. 2020’de Süleymani Bağdat’ta ABD İHA’sı ile öldürüldüğünden bu yana dengeler epey değişti. İsrail’in Gazze ve Lübnan savaşlarıyla sadece Hamas ve Hizbullah değil, bölgede vekil güçler aracılığıyla savaşan İran da epey kan kaybetti. Esad rejiminin destekçilerinden olan Tahran 2016’daki güç ve motivasyona sahip olmayabilir.