Oxford Sözlüğü, 2024’ün kelimesi olarak, sosyal medyada yeni bir anlam kazanan 170 yıllık bir kavram olan “beyin çürümesi”ni (brain rot) seçti. Terim, “özellikle önemsiz veya zorlayıcı olmadığı düşünülen materyallerin aşırı tüketiminin bir sonucu olarak görülen, bir kişinin zihinsel ya da entelektüel durumunun bozulması” olarak tanımlanıyor. Ayrıca, bu tür bozulmaya yol açabilecek şeyler de bu tanıma dahil. Peki “Beyin Çürümesi”nden nasıl korunuruz?
Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Psikoloji Bölümü Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hakan Türkçapar, yılın kelimesi “beyin çürümesi” (brain rot) üzerinden sosyal medyanın yan etkilerini ve bunlardan korunmanın yollarını AA Analiz için kaleme aldı. İşte 7 soruda ‘beyin çürümesi’ kavramı…
Beyin çürümesi nedir?
Beyin çürümesi, düşük kaliteli, basit ve düşünme çabası gerektirmeyen dijital içeriklerin aşırı ve bilinçsiz bir şekilde tüketilmesi sonucu
zihinsel sağlığın ve bozulmanın olumsuz etkilenmesi olarak ortaya çıkan duruma veriler isim.
Sosyal medya bu durumu nasıl etkiler?
Sosyal medya, özellikle hızlı tüketilen ve yüzeysel içeriklerle, devam ederek sona erebilir. Sürekli olarak eğlenceye yönelik içerikler, kullanıcıların bozulmasını düşünme ve iyileşme yeteneklerini olumsuz etkiler.
Beyin çürümesinden korunmak için ne yapılmalı?
Korunmanın ilk adımı, yalnızca eğlence odaklı ve yüzeysel içeriklerin tüketilmesinden çözüm ve daha fazla düşünmeyi teşvik eden içeriklere yönelmektir.
Sosyal medya içeriklerini nasıl seçmeliyiz?
Düşünmeyi ve öğrenmeyi teşvik eden içerikler, sosyal medyanın daha faydalı kullanımına olanak tanır. Eğitici ve bilgi odaklı içerikler, zihinsel sağlığı güçlendiren unsurlar olarak tercih edilmelidir.
Beyin çürümesi, yalnızca sosyal medyayla mı bulunur?
Hayır, beyin patlaması yalnızca sosyal medya ile sınırlı değildir. Dijital ortamda gerçekleşen tüm aşırı ve yüzeysel içerik tüketimi, televizyon ve internet bağlantısının aşırıya kaçması gibi etmenler de zihinsel sağlığı tehdit eder.
Beyin gelişiminin etkileri nelerdir?
Bu durum, tükenme kaybı, hafıza zayıflığı ve zihinsel yorgunluk gibi sorunlar gibi yollara başvurabilirsiniz. Ayrıca, eleştirel düşünme özelliklerinin gelişiminin ve beyin gelişiminin genel belirtilerindendir.
Zihinsel sağlığı korumak için neler yapılabilir?
Dijital detoks uygulamaları, daha kaliteli içeriklerle vakit geçirme, kitap okuma ve zihinsel egzersizler yapmak gibi zihinsel sağlık korunabilir.